10 Οκτωβρίου 2024
26.5 C
Athens

Αυτοάνοσα νοσήματα: Γιατί οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο


Τα αυτοάνοσα νοσήματα ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και μπορεί να γίνουν αρκετά επικίνδυνα για την υγεία. Στατιστικά δείχνουν πως τα αυτοάνοσα στοχεύουν περισσότερο τις γυναίκες. Γιατί όμως;

Ένας τύπος μορίου που απαντάται μόνο στις γυναίκες, φαίνεται να ευθύνεται για τη διαφορά στα ποσοστά εμφάνισης αυτοάνοσων παθήσεων, όπως ο λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας, ανάμεσα στα δύο φύλα.

«Οι γιατροί και οι επιστήμονες αναρωτιούνται εδώ και δεκαετίες για τον γυναικείο επιπολασμό των αυτοάνοσων νοσημάτων. Έχουν αναφερθεί στις ορμόνες του φύλου, στον διαφορετικό αριθμό χρωμοσωμάτων και σε άλλους παράγοντες όπως η εγκυμοσύνη. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι ο κύριος παράγοντας είναι ένα ειδικό RNA», δήλωσε ο Δρ. Χάουαρντ Τσανγκ, γενετιστής και δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και επικεφαλής της νέας μελέτης.

Τα αυτοάνοσα στοχεύουν τις γυναίκες

Το RNA αναφέρεται στο ριβονουκλεϊκό οξύ, έναν τύπο μορίου που υπάρχει στην πλειονότητα των ζωντανών κυττάρων και είναι παρόμοιο με το DNA. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένα συγκεκριμένο RNA μπορεί να παίζει ρόλο στα υψηλά ποσοστά αυτοάνοσων παθήσεων στις γυναίκες και αυτό συμβαίνει εξαιτίας του χρωμοσώματος Χ.

Το DNA μας μεταφέρεται μέσα σε κάθε κύτταρο σε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου ζεύγους που καθορίζει το βιολογικό φύλο. Το χρωμόσωμα Χ περιέχει εκατοντάδες γονίδια, πολύ περισσότερα από το χρωμόσωμα Υ των ανδρών. Κάθε θηλυκό κύτταρο πρέπει να απενεργοποιήσει ένα από τα αντίγραφα του χρωμοσώματός του Χ, για να αποφύγει μια τοξική διπλή δόση όλων αυτών των γονιδίων.

Την αποκαλούμενη απενεργοποίηση του χρωμοσώματος Χ εκτελεί ένας ειδικός τύπος RNA που ονομάζεται Xist. Αυτό το μακρύ τμήμα του RNA εντοπίζεται σε διάφορα σημεία κατά μήκος του επιπλέον χρωμοσώματος Χ ενός κυττάρου, προσελκύοντας πρωτεΐνες που προσδένονται σε αυτό σε περίεργες συστάδες και αποσιωπούν το χρωμόσωμα.

Ο Δρ. Τσανγκ μελετούσε το Xist όταν εντόπισε σχεδόν 100 από αυτές τις πρωτεΐνες. Ο ερευνητής αναγνώρισε ότι πολλές από αυτές σχετίζονται με αυτοάνοσες διαταραχές που προσβάλλουν το δέρμα.

«Σκεφτήκαμε ότι αυτές οι πρωτεΐνες είναι γνωστές. Τι γίνεται με τις άλλες πρωτεΐνες στο Xist;» δήλωσε ο Τσανγκ. «Ίσως αυτό το μόριο που βρίσκεται μόνο στις γυναίκες, θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να οργανώσει τις πρωτεΐνες με τέτοιο τρόπο ώστε να ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα», πρόσθεσε.

Αν αυτό αληθεύει, το Xist από μόνο του δεν θα μπορούσε να προκαλέσει αυτοάνοσο νόσημα, αλλιώς θα έπληττε όλες τις γυναίκες. Οι επιστήμονες πιστεύουν εδώ και καιρό ότι χρειάζεται ένας συνδυασμός γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικού εναύσματος, όπως μια λοίμωξη ή ένας τραυματισμός. Για παράδειγμα, ο ιός Epstein-Barr συνδέεται με τη σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η ομάδα του Τσανγκ τροποποίησε γενετικά αρσενικά ποντίκια ώστε να δημιουργήσουν τεχνητά Xist – χωρίς να αποσιωπήσουν το χρωμόσωμα Χ. Εξέθρεψε επίσης ποντίκια ευαίσθητα σε μια πάθηση που μοιάζει με λύκο και μπορεί να προκληθεί από μια χημική ουσία. Τα ποντίκια που παρήγαγαν Xist σχημάτισαν τις χαρακτηριστικές πρωτεϊνικές συστάδες και ανέπτυξαν αυτοανοσία που έμοιαζε με λύκο σε επίπεδα παρόμοια με τα θηλυκά, σύμφωνα με την ομάδα.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης δείγματα αίματος από 100 ασθενείς και ανακάλυψαν αυτοαντισώματα που στοχεύουν σε πρωτεΐνες που σχετίζονται με το Xist τις οποιες δεν είχαν συνδέσει προηγουμένως με αυτοάνοσες διαταραχές. Ένας πιθανός λόγος, σύμφωνα με τον Τσανγκ είναι ότι τα συνήθη τεστ για την αυτοανοσία γίνονταν με τη χρήση αρσενικών κυττάρων.

Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, αλλά τα ευρήματα μπορεί να βοηθήσουν στην ακριβέστερη διάγνωση ασθενών που φαίνονται κλινικά και ανοσολογικά αρκετά διαφορετικοί, δήλωσε ο ανοσολόγος Τζον Γουέρι του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cell.

Άρθρα Υγείας

Πηγή




Αν θέλετε να μαθαίνετε πρώτοι όλα τα νέα της Υγείας, κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook

Σχετικά άρθρα

Τελευταία Νέα

efimerevonta-nosokomeia
efimerevonta-farmakeia

Δημοφιλή Εβδομάδας


Editors' Picks